Tại Hà Nội, lượng bụi PM2.5 trung bình năm lên tới 50,5 µg/m3, cao gấp 5 lần so với khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và gần 2 lần TP.HCM.

70% người dân nghĩ gặp vấn đề hô hấp vì không khí

Sáng 17/1, tại hội thảo Ô nhiễm không khí - Mối đe dọa với sức khỏe cộng đồng diễn ra tại Hà Nội, Tiến sĩ Đỗ Mạnh Cường, Phó trưởng phòng Sức khỏe cộng đồng, Cục Quản lý môi trường Y tế, Bộ Y tế cho biết, hình ảnh người dân đeo khẩu trang mọi lúc, mọi nơi là rất phổ biến bởi không khí quá bụi.

Ông cũng chia sẻ nỗi khó khăn của chính ông và người dân, khi không thể chủ động lựa chọn nguồn không khí sạch cho bản thân.

Một khảo sát trực tuyến thực hiện tháng 12/2016 trên 1.400 người đánh giá về chất lượng không khí tại Việt Nam cho thấy cho thấy 85% người được hỏi cảm thấy không hài lòng với môi trường không khí tại tại nơi họ sống, 70% cho rằng bản thân họ và con cái gặp phải vấn đề hô hấp, liên quan đến ô nhiễm không khí.

Bà Ngụy Thị Khanh, Giám đốc Trung tâm GreenID cho biết, sử dụng số liệu từ chương trình Airnow của Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ cho thấy chỉ số chất lượng không khí (AQI) tại Hà Nội và TPHCM năm 2016 ở mức trung bình, tức là chất lượng không khí ở mức chấp nhận được.

Tuy nhiên, một số chất gây ô nhiễm có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe tới nhóm nhạy cảm với ô nhiễm không khí, đặc biệt là lượng bụi ở ngưỡng báo động. Cụ thể, lượng bụi PM 2.5 (loại bụi có khả năng lắng đọng, thẩm thấu, di chuyển trong phổi - tác nhân ô nhiễm quan trọng nhất về mặt sức khỏe con người) trung bình năm 2016 ở TPHCM là 28,23 µg/m3 (quy chuẩn quốc gia là 25) trong khi chỉ số bụi tại Hà Nội cao gấp đôi so với ngưỡng chuẩn quốc gia và cao gấp 5 lần so với ngưỡng trung bình năm theo hướng dẫn khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Nhiều nguy cơ cho sức khỏe

Trong khi đó, ảnh hưởng của ô nhiễm không khí tới sức khỏe là rất lớn, những trường hợp ảnh hưởng cấp tính bởi ô nhiễm không khí có thể dẫn đến ngạt do suy hô hấp, nhiễm độc máu, thậm chí tử vong, suy ngược, chóng mặt, co giật, ảnh hưởng tim, phổi, ngứa mắt…

Nhất là với những trường hợp người già, phụ nữ có thai, trẻ em, người mắc các bệnh lý mãn tính đường hô hấp… càng chịu sự ảnh hưởng nặng nề của ô nhiễm không khí. Bởi ở những người khỏe mạnh, chức năng thông khí phổi lớn có thể đào thải phần lớn chất gây ô nhiễm từ ngoài vào. Còn với những người có sẵn bệnh lý hô hấp, người sức đề kháng yếu thì khả năng đào thải kém hơn. Cơ thể hấp thu chất ô nhiễm trong không khí cao hơn.

TS Cường dẫn chứng, trong niên giám tổng kết y tế của Việt Nam năm 2014, trong số 5 bệnh tật có tỷ lệ mắc cao nhất trong cơ cấu bệnh tật thì bệnh đường hô hấp có tỷ lệ mắc cao nhất như các bệnh viêm phổi, viêm họng - amidan, viêm đường hô hấp… Đây đều là những bệnh lý chịu ảnh hưởng nặng nề của sự thay đổi thời tiết, ô nhiễm khói bụi.

Bên cạnh đó, TS Cường cũng nhấn mạnh đến nguồn ô nhiễm không khí đến từ thuốc lá bởi khói thuốc chứa đến 7.000 chất hóa học, 79 chất gây ung thư. Tại Việt Nam mỗi năm có khoảng 40.000 người tử vong liên quan đến thuốc lá,con số này có thể tăng lên 70.000 người vào năm 2020.

Tuy nhiên đến nay Việt Nam chưa có số liệu cụ thể chứng minh các trường hợp nhập viện do các bệnh tật liên quan trực tiếp đến ô nhiễm không khí.

Về tỉ lệ tử vong liên quan đến ô nhiễm không khí, theo WHO ước tính trong năm 2012 thế giới có khoảng 6,5 triệu ca tử vong.

Trong khi đó, dự báo của Sở Tài nguyên môi trường Hà Nội cho thấy, tỷ lệ người dân mắc viêm phổi, nhập viện vì khó thở, tim mạch… có thể tăng gấp đôi vào năm 2020 nếu không có biện pháp giảm thiểu nguồn ô nhiễm.

Theo bà Khanh, để giảm tải tình trạng ô nhiễm không khí, cần phải ban hành luật không khí sạch; điều chỉnh, cập nhật các tiêu chuẩn về chất lượng không khí tương đương với tiêu chuẩn quốc tế; hành động khẩn cấp cắt giảm nguồn phát thải; thúc đẩy ứng dụng tiến bộ công nghệ năng lượng sạch…; giảm phát thải từ phương tiện giao thông; cải thiện chất lượng không khí trong nhà.

Trong lúc chờ sự hành động mạnh mẽ hơn để giữ bầu không khí sạch, cách duy nhất hiện nay để bảo vệ khỏi ô nhiễm không khí là tự hạn chế nguồn gây ô nhiễm, sử dụng các loại khẩu trang khi đi đường, tránh ra đường thời điểm ô nhiễm không khí nặng.

Theo Dantri