Nằm gần ga tàu điện ngầm Troparevo mới khai trương trên tuyến đường đỏ ở tây nam thủ đô Moskva, Học viện quân sự Bộ Tổng tham mưu LLVT Nga là tòa nhà lục lăng đồ sộ nhìn từ xa thật hoàng tráng và uy nghi. Đây là một trong những trường quân sự lâu đời nhất của Nga được Sa hoàng Nicholas I thành lập năm 1832 với mục tiêu đào tạo sĩ quan cho Bộ tổng tham mưu cũng như nâng cao trình độ sĩ quan cấp cao.

Với lịch sử gần 200 năm tồn tại của mình, Học viện là một trong những cơ sở đào tào và nghiên cứu quân sự hàng đầu không chỉ tại Nga mà cả trên thế giới với nhiều tướng lĩnh nổi tiếng từng học tập, nghiên cứu tại ngôi trường danh giá này. Một trong những người đó, được lưu danh trên bảng Khoa Đặc biệt là Đại tướng Võ Nguyên Giáp.   

Trưởng Bộ môn Tác chiến, Thiếu tướng Vladimir F. Savchenko cho biết: "Hoạt động đào tạo của Học viện rất đa dạng, tại đây đưa ra giải quyết hầu như mọi vấn đề khoa học quân sự, để có thể thực hiện thành công các nhiệm vụ chỉ huy binh sĩ và lực lượng trong điều kiện và hoàn cảnh khác nhau thời bình cũng như thời chiến. Các học viên tốt nghiệp của chúng tôi đã chỉ huy thành công binh sĩ trên chiến trường trong Chiến tranh Thế giới thứ I và thứ II và hiện đang xử lý nhiệm vụ đảm bảo an ninh quân sự không chỉ ở Nga mà cả các nước khác".

"Từ năm 1946 đến nay, chúng tôi đã đào tạo sĩ quan cho LLVT Việt Nam. Có thể nói các học viên tốt nghiệp của chúng tôi đã thực hiện thành công các nhiệm vụ trong thời chiến, đảm bảo độc lập và tự do cho CHXHCN Việt Nam. Học viên tốt nghiệp của chúng tôi hiện đang thực hiện những nhiệm vụ quan trọng nhất về chỉ huy binh sĩ và lực lượng trong thời bình. Vì thành tích củng cố các cán bộ quân sự, Học viện Bộ tổng tham mưu năm 1983 đã được trao tặng huân chương Hồ Chí Minh cao quí của Việt Nam, học viên tốt nghiệp của chúng tôi đã và đang nắm giữ các cương vị cao, như cựu Bộ trưởng Quốc phòng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp", ông Savchenko nói.

Hiện tại học viện có 9 sĩ quan Việt Nam theo học khóa 2 năm. Năm đầu học tiếng Nga và năm sau học chuyên môn. Theo Thiếu tướng Savchenko, 5 sĩ quan Việt Nam đang học chuyên môn có điểm số học tập khá cao. Điều này cho thấy căn cứ vào mức độ đào tạo và khả năng khoa học, các học viên có thể xử lý mọi nhiệm vụ LLVT Việt Nam đề ra. Ông cũng lưu ý ở đây nghiên cứu các lý thuyết tác chiến hiện đại nhất. Ngoài lý thuyết, học viên còn thực hành nhiều, đảm nhiệm nhiều vai, từ chỉ huy đơn vị, binh đoàn cho tới cương vị bộ trưởng quốc phòng kể cả thời bình lẫn thời chiến.

Chúng tôi dự khán một buổi học của 5 sĩ quan đang theo học chuyên môn. Bài học đề cập tới cơ cấu tổ chức hậu tuyến cho binh đoàn. Các học viên được tiếp cận học cụ máy tính với các sơ đồ minh họa và trao đổi trực tiếp với giao viên. Còn tại phòng học tiếng, 4 sĩ quan Việt Nam còn lại đang hăng say thực hành tiếng Nga dưới sự hướng dẫn chu đáo của 2 giáo viên.

Có thể thấy Học viện quân sự Bộ Tổng tham mưu là cơ sở đào tạo hiện đại, tiện nghi và khang trang. Các học viên có thể xem những tư liệu quí về quân sự hay lịch sử chiến tranh trên hành lang đến lớp học, nghỉ ngơi trao đổi vui vẻ tại quán cafe trong trường hay dành thời gian trong thư viện tiện nghi của trường để nghiên cứu.

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Phụng Tuấn, trước khi sang Nga là Sư trưởng Sư đoàn không quân 372 Quân chủng Phòng không-Không quân cho biết: "5 sĩ quan chúng tôi được cử sang LB Nga học tập. Đây là niềm vinh dự, niềm tự hào cũng như trách nhiệm rất lớn. Chúng tôi nghĩ rằng được học ở quốc gia có nền quân sự khoa học hàng đầu thế giới là điều kiện rất thuận lợi. Học viện các LLVT LB Nga có rất nhiều giảng viên, giáo sư, tiến sĩ, phó tiến sĩ từng qua kinh nghiệm thực tế chiến đấu cũng như cương vị thực tiễn. Đây là điều kiện thuận lợi cho chúng tôi".

Ông Tuấn bày tỏ tin tưởng với những điều kiện như vậy, các sĩ quan sẽ hoàn thành nhiệm vụ quân đội giao phó. Ông cho biết thêm, trong quá trình học tập, họ được giao lưu và tìm hiểu thêm nền khoa học quân sự các nước khác, đây là điều kiện mở rộng hiểu biết, sau này có thể vận dụng vào thực tiễn ở Việt Nam.

Tiếp xúc với cơ sở vật chất, nền khoa học quân sự hiện đại, song do thời gian đào tạo chỉ gói gọn 2 năm nên thách thức lớn nhất của các sĩ quan Việt Nam là tiếng Nga. Bà Marina A. Stepanovna, giảng viên cao cấp tiếng Nga Khoa Đặc biệt,cho biết: "Các học viên Việt Nam trong năm đầu chỉ học tiếng Nga, nhiệm vụ của chúng tôi trong 1 năm đó hay chính xác 10 tháng là giúp học viên có thể nghe hiểu bài giảng và trả lời trong tiết thảo luận. Đương nhiên thời gian ít ỏi song sinh viên Việt Nam có đặc điểm tôn trọng, cởi mở và rất yêu lao động, nếu có bài khó, họ thậm chí học cả ban đêm bởi vậy vẫn đạt kết quả tốt".

Đại tá Nguyễn Chí Linh, trước khi sang học là Phó sư trưởng Sư đoàn 330 Quân khu 9, cũng cho biết: "Điều kiện học tập ở đây là rất tốt. Phía bạn tạo điều kiện hết sức cho chúng tôi trong quá trình học tập. Song khó khăn nhất là vấn đề học tiếng Nga... tuy nhiên 5 anh em chúng tôi vẫn cố gắng học để hiểu và có thể tiếp thu kiến thức bạn truyền đạt cho mình".

Chia tay các giảng viên và sĩ quan Việt Nam tại Học viện, tôi cảm thấy tự hào vì 100 sĩ quan Việt Nam đã tốt nghiệp và đang theo học của trường đều là những người được trang bị hoàn thiện để góp phần vào sự nghiệp bảo vệ tổ quốc. Sự hiện diện của các anh ở đây cho thấy cấp độ quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Nga-Việt, cũng như vai trò quan trọng của mối quan hệ này.

Theo Duy Trinh/baotintuc