Bài Dự thi về Volgagrad

Hồi ấy là trung tuần tháng 6/1986, tôi có chuyến Thực tập sư phạm ở Trại hè “Artếk trên sông Akhtuba” – một nhánh đổ vào sông Vônga, phía trên Đập thuỷ điện sông Vônga hùng vĩ. Tâm trạng của tôi rất háo hức. Đây là dịp hay để ra khỏi thành phố, hoà mình vào với thiên nhiên Nga tươi đẹp, trải nghiệm cuộc sống sinh hoạt ở trại hè của thiếu nhi Liên Xô – niềm mơ ước của trẻ em nghèo trên thế giới lúc đó.

Buổi sáng, thành phố Vôngagrát lấp lánh dưới ánh nắng hè. Tôi đến bến xe Công viên Zerzinxky, bên cạnh Quảng trường “Người thợ luyện kim” ở phía Bắc thành phố. Tại đây, trên Quảng trường, các em học sinh đã tập trung đông đủ. Các em mặc đồng phục, quàng khăn đỏ, đeo huy hiệu “Thiếu niên Cách mạng tháng Mười”. Các bậc phụ huynh đi tiễn học sinh, tay xách những giỏ hoa quả nặng trĩu, tụ tập từng nhóm. Thấy chúng tôi – những sinh viên Việt Nam – đến, một người phụ nữ Nga xinh đẹp, tóc màu hạt dẻ, chủ động đến chào hỏi và tự giới thiệu là Irina Nhicalaievna, Trưởng trại hè. Cô phân công chúng tôi lên xe với học sinh. Phụ huynh hôn, tạm biệt các con. Xe chuyển bánh, ra khỏi thành phố. Đầu xe nào cũng phần phật lá cờ đỏ “Đội thiếu niên Cách mạng tháng Mười”. Dẫn đầu và áp tải đoàn xe là xe của Cảnh sát giao thông. Mọi người thích thú nhìn ra xung quanh. Phong cảnh thật là đẹp. Những cánh đồng lúa mì xanh ngắt. Những làng quê Nga yên bình với ngôi nhà gỗ truyền thống. Những ngôi nhà thờ chóp nhọn “củ hành”. Những khu rừng bạch dương…Xe đi qua cầu Vônga, sang bờ Đông. Chúng tôi ngắm nhìn Nhà máy Thuỷ điện trên sông Vônga – công trình chào mừng “Đại hội lần thứ 22 Đảng Cộng sản Liên Xô”. Xe qua thành phố Vônxky nhỏ xinh, rồi ngược lên phía Bắc, đi vào một khu rừng. Cuối cùng xe dừng lại bên bờ sông Akhtuba. Dòng sông này to cỡ bằng sông Lam, nước trong vắt, mát lạnh, hai bên bờ cây cối um tùm. Và ở một nơi bờ sông thoai thoải, bãi cát trải dài, người ta đã xây dựng thành nơi nghỉ mát.

 Một phần của khu nghỉ mát là Trại hè Artếk dành cho thiếu nhi, được xây dựng bởi quỹ phúc lợi xã hội của nhà máy sản xuất máy kéo Zerzinxky, nơi mà trong Đại chiến 2, xe tăng Hồng quân được sản xuất và lao thẳng ra trận địa. Các em học sinh đi nghỉ ở đây là con em của cán bộ công nhân viên nhà máy. Các em đi nghỉ không phải trả tiền. Học sinh được chia thành từng lớp, mỗi lớp có 3 người phụ trách. Tôi phụ trách lớp “Đại bàng”, cùng với Natasa Kharcôva – cô sinh viên cùng lớp, và Anhina Tôrianhicôva – nữ giáo viên cấp 1 trường Zerzinxky. Chúng tôi dẫn học sinh về nhà ở. Nhà nghỉ là nhữn ngôi nhà cấp 4 nấp dưới bóng những cây sồi già, tường màu trắng, cửa sổ sơn xanh, mỗi nhà ngăn làm 3 phòng. Chúng tôi bố trí cho học sinh nam ở phòng giữa, do tôi quản lý, và học sinh nữ ở 2 phòng 2 bên do Natasa và Anhina quản lý. Các phòng nhận đồ cấp phát như chổi, nệm, vải ga trải giường, gối, v.v. Tôi cho học sinh quét dọn, xếp lại giường, cho đồ vào tủ. Lát sau, những chiếc giường sắt đã được xếp thành 2 dãy ngay ngắn, có lối đi ở giữa. Những cái nệm êm cùng với những tấm vải ga trắng muốt đã được trải lên trên những cái liếp giường bằng lò xo. Và ở đầu giường đã có những cái gối bông trắng tinh, thơm ngát.

Đến giờ ăn trưa, chúng tôi cho học sinh xếp thành 2 hàng, đi xuống nhà ăn. Trước cửa nhà ăn có 2 em học sinh đứng làm nhiệm vụ trực nhật. Các em này có nhiệm vụ kiểm tra xem có ai tay bẩn không; ăn mặc đã sạch sẽ, gọn gàng chưa; có ai đưa đồ ăn vào không; hay là có ai đem đồ ăn ra khỏi nhà ăn không, v.v. Tôi báo cáo là lớp “Đại bàng” đã có mặt, số người là…xin được bố trí bàn ăn. Một trong 2 em nhanh nhẹn chỉ cho chúng tôi vào ngồi 2 dãy bàn ở góc trong cùng. Có lớp đang ngồi ăn. Có lớp tiếp theo  chúng tôi, đứng chờ để vào cửa. Trên bàn, tất cả đã được dọn sẵn đầy đủ, trông thật ngon lành: Những miếng bánh mì và bơ; những cốc sữa, miếng giò, khúc cá, thịt xay; những lát cà chua, dưa chuột và bát xúp khoai tây nấu với thịt, v.v. Khi cả lớp ăn xong, chúng tôi cho học sinh đồng thanh hô: “Cảm ơn các nhà đầu bếp!”. Rồi ai cũng tự dọn lấy bàn ăn của mình bỏ vào thùng cho nhà bếp rửa, và đi ra cửa theo lối quy định, tránh đi ngược chiều với những lớp khác. Chúng tôi lại cho học sinh tập hợp làm 2 hàng, đi về nhà ở, bảo các em xuống nhà vệ sinh rửa ráy, đánh răng, rồi về nghỉ.

Buổi trưa, không khí trong lành, mát mẻ, yên tĩnh. Tôi đặt lưng xuống giường, hình dung ra những hoạt động của lớp trong 1 tháng hè ở đây, từ việc lập danh sách học sinh, tìm hiểu hoàn cảnh, sức khoẻ, khả năng, hứng thú của các em, đến việc lập ban cán sự lớp, tổ, cho học sinh đăng ký tham gia các nhóm hoạt động theo năng khiếu, v.v. Phối hợp hoạt động của lớp với hoạt động của trại, nội quy của lớp với nội quy của trại. Kế hoạch ngày thứ 1, thứ 2, …rồi tuần thứ 1, thứ 2…cho đến hết tháng. Đó là nhiệm vụ thực tập sư phạm của tôi. Tôi sẽ bàn và thống nhất kế hoạch đó với Natasa và Anhina. Người nhận xét và đánh giá vào phiếu thực tập của tôi là Anhina.

2 giờ chiều, tôi đánh thức các em dậy, rửa mặt, xuống ăn điểm tâm giữa buổi. Bữa ăn có bánh ngọt, bích quy, sữa, nước táo. Trở về, chúng tôi cho học sinh chơi xung quanh nhà ở. Ban phụ trách họp, bàn và thống nhất kế hoạch, rồi tập trung học sinh phổ biến cho các em nắm được để chấp hành. Cô Anhina cũng giới thiệu về môi trường tự nhiên xung quanh trại, lưu ý các em không được tự tiện đi