Bệnh nhân 53 tuổi trước đây khỏe mạnh, một tháng gần đây có ho khan nhiều nên đi khám sức khỏe. Kết quả bệnh nhân mắc ung thư phổi di căn não.

Khi có triệu chứng ho kéo dài trong một tháng, ông Nguyễn Văn Hoàng (tên bệnh nhân đã thay đổi) tại Hà Nội mới quyết định đi khám.

Đặc biệt 3 ngày trước ngày đi khám, ông Hoàng có xuất hiện cơn đau đầu, chóng mặt và tê cả hai bên tay trong khoảng 15 phút. Sau cơn đau đầu, bệnh nhân tỉnh táo, không chóng mặt, không liệt.

Hình ảnh khối u tại phổi (ảnh BSCC)

Bệnh nhân cho biết, trước đây ông khỏe mạnh nên không có thói quen đi kiểm tra sức khỏe định kỳ. Do đợt này xuất hiện những dấu hiệu ho, đau đầu nên ông mới đi khám.

Qua điều tra sâu về tiền sử, bác sĩ được biết, ông Hoàng có thói quen hút thuốc lá 30 năm nay, mỗi ngày hết 1 bao thuốc lá. Trong gia đình ông Hoàng có bố và bác ruột cũng đã mắc ung thư phổi, mẹ bị tai biến mạch máu não. Bố và bác ông Hoàng đều có sử dụng thuốc lá trong thời gian dài.

Kết quả khám lâm sàng và cận lâm sàng cho thấy ông Hoàng mắc ung thư phổi di căn não. Khi nhận kết quả trên tay, ông Hoàng đã rất bàng hoàng.

BSCKI. Phạm Sơn Tùng, Chuyên khoa Hô hấp, Bệnh viện Đa khoa Medlatec cho hay, khi tiếp nhận thăm khám bệnh nhân tỉnh táo, không có dấu hiệu thần kinh khu trú, không liệt, phổi thông khí rõ, không rale nhưng bệnh nhân có ngón tay dùi trống, ngoài ra không có dấu hiệu bất thường nào.

Tuy nhiên, do bệnh nhân có tiền sử hút thuốc lá 30 năm, có kèm theo triệu chứng ho khan kéo dài, gia đình có tiền sử 2 người mắc ung thư phổi nên đã được chỉ định định chụp phổi và CT sọ não.

Kết quả chụp cắt lớp vi tính đa dãy (MSCT) cho thấy hình ảnh hướng u phổi trái, có xâm lấn phổi, màng phổi và rãnh liên thùy cùng bên, dày tổ chức kẽ và giãn phế nang nhu mô hai phổi, hạch trung thất.

Chụp cộng hưởng từ sọ não có phù não rộng xung quanh. Trên MRI sọ não kết luận hình ảnh khối u não vị trí vùng trán phải và vùng chẩm hai bên hướng đến tổn thương thứ phát.

Theo bác sĩ Tùng, dựa vào kết quả sinh thiết, bệnh nhân Hoàng được chẩn đoán ung thư phổi giai đoạn 4 di căn não - tiền đái tháo đường. Bệnh nhân được chuyển sang bệnh viện chuyên khoa điều trị ung thư.

90% số ca ung thư phổi đến từ khói thuốc lá

Theo số liệu thống kê, ung thư phổi đứng thứ 2 về tỷ lệ mắc mới, là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong. Riêng tại Việt Nam năm 2020, tỷ lệ mắc ung thư phổi xếp thứ 2 với hơn 26.000 ca mắc mới và hơn 23.000 ca tử vong.

Bác sĩ Tùng cho biết, có tới 90% bệnh nhân mắc ung thư thư phổi do hút thuốc lá, 4% mắc do hút thuốc lá thụ động (hít phải khói từ người hút). Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ ung thư phổi từ 15-30 lần so với các loại ung thư khác. Ngoài ra, các nguyên nhân còn lại do yếu tố di truyền, môi trường làm việc có nhiều khói bụi ô nhiễm.

Với bệnh nhân Hoàng, khi được bác sĩ giải thích nguyên nhân mắc ung thư có liên quan trực tiếp tới việc hút thuốc, bệnh nhân đã rất ân hận.

Theo bác sĩ Tùng, ung thư phổi diễn biến thầm lặng nên đa số người dân phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn, hiệu quả điều trị thấp, gây tốn kém chi phí và kéo dài thời gian chữa trị. Vì vậy, tầm soát ung thư định kỳ giúp phát hiện sớm các bất thường, cũng như gia tăng cơ hội chữa trị và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.

Để phòng ngừa và phát hiện bệnh sớm, chuyên gia hô hấp cho biết mọi người cần chủ động tầm soát ung thư phổi trong trường hợp:

- Người có tiền sử hút thuốc lá: Khuyến cáo nên đi tầm soát ung thư phổi định kỳ từ sau 40 tuổi.

- Gia đình có người thân trực hệ, bố mẹ, anh, chị, em mắc ung thư phổi.

- Người ho nhiều, ho dai dẳng/ có đờm, mệt mỏi, hụt hơi, sụt cân không rõ nguyên nhân…

- Người hút thuốc lá thụ động (ngửi khói thuốc lá từ người khác trong thời gian dài).

- Người làm việc trong môi trường chứa các chất độc hại (Asen, Amiang, Niken, Silica…); Phơi nhiễm với Radon.

- Người có tiền sử mắc các bệnh lý phổi mạn tính: Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính COPD, xơ phổi…

- Người có tiền sử mắc ung thư khác: U lympho, ung thư bàng quang, đầu cổ… nên tầm soát ung thư phổi.

Theo khuyến cáo của Bộ Y tế Việt Nam, mọi người nên tầm soát sớm bệnh ung thư phổi cho đối tượng có nguy cơ cao bằng cách chụp cắt lớp điện toán xoắn ốc (liều thấp) để phát hiện sớm các tổn thương nhỏ ở phổi.