Mỗi tháng chỉ được bố mẹ gửi cho một triệu đồng, Thu Uyên phải làm thêm để ăn học ở Sài Gòn, nhưng vẫn tốt nghiệp thủ khoa trường Đại học Giao thông vận tải.

Trần Hà Thu Uyên, 22 tuổi, quê Bình Định, tốt nghiệp xuất sắc ngành Tự động hóa, trường Đại học Giao thông vận tải, phân hiệu TP HCM, với điểm trung bình (GPA) 3.68/4.

Uyên nói đây là thành quả của sự nỗ lực suốt 4 năm qua, khi cô phải vượt qua nhiều rào cản với nữ giới ngành kỹ thuật và điều kiện khó khăn của gia đình.

Thu Uyên (ngoài cùng bên phải) trong lễ bảo vệ đồ án tốt nghiệp hồi tháng 1. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Khi học cấp ba, Thu Uyên mơ ước trở thành bác sĩ. Tuy nhiên, điểm thi tốt nghiệp THPT của Uyên không đủ để đậu vào ngành Y khoa của trường Đại học Y Dược TPHCM.

"Em rất buồn, loay hoay không biết mình nên bước tiếp thế nào", Uyên nhớ lại,cho hay anh trai làm trong ngành kỹ thuật may Sài Gòn thường phải gọi điện về an ủi. Uyên nhận ra anh mình vẫn làm tốt một công việc vốn được cho là không phải thế mạnh của nam giới. Vì thế, nữ sinh chuyển hướng tìm hiểu các ngành học khác.

Sau đó, Uyên biết đến ngành Tự động hóa trong một buổi tư vấn tuyển sinh. Bắt đầu từ tò mò, Uyên tìm xem nhiều video trên Youtube. Cô gái thấy thích thú khi bằng chương trình lập trình trước, người ta có thể điều khiển được cả hệ thống máy móc, dây chuyền hoạt động theo ý muốn. Dần dần, Uyên ham muốn theo đuổi ngành Tự động hóa.

Khi biết chuyện, bố mẹ Uyên lo ngại, cho rằng con gái nên chọn ngành nào nhẹ nhàng hơn. Nhưng thấy con gái kiên quyết, nói rằng sẽ chứng minh bằng kết quả học tập, bố mẹ đành đồng ý.

Thu Uyên cho rằng Tự động hóa là một ngành khó, yêu cầu nhiều kỹ năng ở người học như khả năng tư duy, logic, sự nhạy bén khi vận dụng kiến thức của nhiều lĩnh vực. Bên cạnh đó, theo học ngành này, sinh viên phải thực hành nhiều, từ lập trình, thiết kế hệ thống đến thi công cơ khí.

Trong các tiết thực hành, Uyên phải đi dây, đấu nối tủ điện hay làm các mô hình mô phỏng hệ thống thực tế. Việc cắt sắt, tôn, hay hàn xì, mang vác thiết bị, theo Uyên khá nặng với nữ giới. Đôi lúc, nữ sinh phải nhờ các bạn nam hỗ trợ. Nhưng càng gặp nhiều bất lợi, Uyên lại càng muốn chứng tỏ mình "có thể làm được" nên dành nhiều thời gian để luyện tập.

Để việc học và thực hành hiệu quả, Uyên thường học cùng bạn bè trong nhóm. Nữ sinh nói nhờ đó mà cô được hỗ trợ, giải đáp các vướng mắc, cũng như thôi thúc bản thân học hỏi nhiều hơn. Cùng với nhóm bạn của mình, Uyên tham gia nhiều cuộc thi nghiên cứu khoa học và từng giành giải nhất một cuộc thi robot cấp trường.

"Tham gia các cuộc thi liên quan đến ngành học giúp sinh viên vận dụng những kiến thức vào thực tế, tìm tòi thêm nhiều điều mới và thêm đam mê trong việc học", Uyên nhìn nhận.

Kinh tế gia đình không khá giả, khi vào đại học, lần lượt bố và anh trai của Uyên lại ốm nặng. Hàng tháng gia đình chỉ có thể gửi cho con gái một triệu đồng. Vì thế, Uyên đặt mục tiêu giành học bổng. Đây vừa là động lực nhưng cũng là áp lực, thôi thúc cô gái đất võ học tập chăm chỉ và nghiêm túc. Tám học kỳ trong bốn năm, Uyên đều được học bổng khuyến khích học tập, loại giỏi hoặc xuất sắc. Số tiền nhận được đủ để em nộp học phí.

Ngoài ra, Uyên đăng ký ở ký túc xá của trường để giảm chi phí và đi làm thêm để có tiền sinh hoạt. Uyên từng làm nhân viên bán hàng cho căn tin của trường, phục vụ ở các nhà hàng tiệc cưới, quán buffet vào những ngày không có lịch học hoặc những buổi tối trong tuần.

"Em cố gắng tự trang trải để bố mẹ ở quê không phải bán gà hay lúa gửi tiền vào thành phố cho em ăn học. Hoàn cảnh gia đình là động lực lớn nhất, không cho phép em dừng lại dù gặp bất cứ trở ngại nào", Uyên nói.

Thạc sĩ Ngô Thu Hương, giảng viên bộ môn Điện - Điện tử, đồng thời là cố vấn học tập của Uyên, cho rằng phái nữ học các ngành kỹ thuật thường chậm, vất vả hơn các bạn nam nhưng Uyên không hề kém cạnh. Trong thời gian làm đồ án tốt nghiệp, Uyên vẫn đi làm toàn thời gian theo diện thực tập sinh tại một công ty nước ngoài để học hỏi kinh nghiệm thực tế và trau dồi tiếng Anh.

"Đây là một nỗ lực rất lớn bởi đồ án tốt nghiệp các ngành kỹ thuật thường khá nặng", cô Hương nhìn nhận.

Lớp Uyên có gần 80 sinh viên, chỉ có hai là nữ. Theo Uyên, không phải ngẫu nhiên nhiều người cho rằng phái nữ gặp một số bất lợi khi theo đuổi các ngành kỹ thuật, nhưng nếu thật sự đam mê vẫn có thể thành công. Cô hiện làm việc cho một công ty ở quận Bình Thạnh.

"Em dự định làm việc vài năm để có kinh nghiệm thực tế, sau đó có thể học thêm", Uyên nói.