Chuyến công du Mỹ Latinh và Caribe của Ngoại trưởng Nga không chỉ thúc đẩy hợp tác mà còn nhằm mở rộng ảnh hưởng của Nga ở khu vực, củng cố sự gắn kết truyền thống giữa các bên.

Ngoại trưởng Brazil Mauro Vieira (phải) và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov (trái) tại cuộc họp báo chung ở Brasilia, Brazil, ngày 17/4/2023. (Ảnh: AFP/TTXVN)

Trong các ngày từ 17-21/4, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã có chuyến công du Mỹ Latinh và Caribe với các chặng dừng chân ở Brazil, Venezuela, Nicaragua và Cuba.

Chuyến thăm không chỉ thúc đẩy hợp tác cùng có lợi giữa Nga và các nước Mỹ Latinh mà còn nhằm mở rộng ảnh hưởng của Moskva ở khu vực trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị, củng cố sự gắn kết truyền thống giữa các bên.

Tại mỗi nước, Ngoại trưởng Nga đều nhận được sự đón tiếp trọng thị của tất cả các nhà lãnh đạo cấp cao nhất.

Tại Brazil, nước cùng Nga là thành viên Nhóm Các nền kinh tế mới nổi hàng đầu thế giới (BRICS), Ngoại trưởng Lavrov tuyên bố rằng cách tiếp cận của cả hai nước đối với các sự kiện đang diễn ra trên thế giới là phù hợp.

Theo Bộ Ngoại giao Nga, tại cuộc hội đàm, ông Lavrov và người đồng cấp Brazil Mauro Vieira "đã phân tích quá trình phối hợp nhằm tăng cường quan hệ đối tác chiến lược Nga-Brazil, trao đổi quan điểm về tình hình và triển vọng phát triển hợp tác song phương về chính trị, kinh tế cũng như văn hóa-nhân đạo,” thảo luận sự hợp tác tại các nền tảng quốc tế như Liên hợp quốc, BRICS, Nhóm Các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20).

Quan hệ giữa hai nước hiện phát triển tốt đẹp với kim ngạch thương mại song phương năm 2022 đạt 9,8 tỷ USD.

Trong quan hệ song phương, Brazil hiện vẫn giữ quan điểm trung lập đối với cuộc xung đột ở Ukraine.

Bộ Ngoại giao Brazil ra thông cáo báo chí cho biết: “Tại các diễn đàn quốc tế và trong các cuộc tiếp xúc song phương, Brazil kêu gọi chấm dứt ngay các hành động thù địch và đề cao tầm quan trọng của việc thúc đẩy các nỗ lực ngoại giao hướng tới một giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột."

Trong chuyến thăm Trung Quốc mới đây, Tổng thống Brazil Lula da Silva đã nêu sáng kiến lập một nhóm các nước thân thiện làm trung gian trong các cuộc đàm phán giữa Nga và Ukraine.

Tại Caracas, trong cuộc gặp với Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro, Ngoại trưởng Lavrov đã chuyển lời của Tổng thống Vladimir Putin mời ông Maduro đến thăm Nga vào bất kỳ thời điểm nào thuận tiện. Về phần mình, nhà lãnh đạo Venezuela chào đón phái đoàn Nga.

Giới chức hai nước cam kết tăng cường hợp tác trong lĩnh vực năng lượng, thực hiện các biện pháp thiết thực nhằm mở rộng hợp tác thương mại, đầu tư, nông nghiệp, y tế, công nghệ cao, thông tin liên lạc... và tăng cường quan hệ của giới doanh nghiệp.

Tại Nicaragua, Tổng thống Daniel Ortega đã tiếp Ngoại trưởng Lavrov, trao đổi về các biện pháp tăng cường hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược và triển khai các dự án hợp tác song phương đã được thảo luận thực chất.

Hai bên ghi nhận các nỗ lực chung trên trường quốc tế nhằm tích cực xây dựng một trậttự thế giới đa cực công bằng hơn, dựa trên Hiến chương Liên hợp quốc, các nguyên tắc bình đẳng chủ quyền giữa các quốc gia và không được phép can thiệpvào công việc nội bộ.

Với chặng dừng chân cuối cùng Cuba, sau cuộc hội đàm, Ngoại trưởng Lavrov và người đồng cấp Cuba Bruno Rodriguez Parrilla ra tuyên bố khẳng định hai nước đã và đang thực hiện các quyết định nhằm bảo vệ các mối quan hệ kinh tế-thương mại và đầu tư để giảm thiểu các tác động trừng phạt của phương Tây.

Theo ông Lavrov, Nga và Cuba cũng sẽ tiếp tục hợp tác trên trường quốc tế nhằm thúc đẩy một trật tự thế giới đa cực tuân thủ đầy đủ Hiến chương Liên hợp quốc.

Tháng 11 năm ngoái, Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel đã có chuyến thăm Nga, trong đó hai bên khẳng định ý chí đưa đối thoại chính trị và quan hệ kinh tế-thương mại song phương lên một tầm cao mới.

Mối quan hệ của Nga với các nước Mỹ Latinh có lịch sử lâu đời, dựa trên nền tảng lợi ích chung.

Trong chính sách đối ngoại hiện nay, Moskva luôn coi Mỹ Latinh là khu vực thân thiện, có tiềm năng "phát triển hợp tác mang tính xây dựng, không chịu bất kỳ mệnh lệnh nào từ bên ngoài.”

Mối quan hệ này được cụ thể hóa qua các chuyến thăm của giới chức Nga nhằm tăng cường quan hệ và mở rộng các cơ hội hợp tác.

Hai bên thể hiện sự gắn kết, hợp tác tại các diễn đàn quốc tế. Nga luôn bày tỏ ủng hộ các nước trên, phản đối lệnh trừng phạt, cấm vận mà Mỹ áp đặt đối với Cuba và Venezuela.

Trong khi đó, liên quan vấn đề Ukraine, các nước Brazil, Venezuela, Nicaragua và Cuba ủng hộ một giải pháp ngoại giao thiết thực, mang tính xây dựng và nghiêm túccho cuộc xung đột nhằm thúc đẩy an ninh, ổn định, hòa bình của khu vực cũng như quốc tế và phản đối việc các nước phương Tây áp đặt trừng phạt Nga.

Bên cạnh đó, Nga và các nước, đặc biệt là Brazil, còn chia sẻ quan điểm chung về mục tiêu thúc đẩy một trật tự thế giới đa trung tâm công bằng, dựa trên nguyên tắc pháp lý quốc tế cơ bản về sự bình đẳng chủ quyền giữa các quốc gia.

Theo như lời Ngoại trưởng Lavrov, "hai nước coi đây là sự đảm bảo rằng đa cực sẽ tồn tại công bằng và sẽ phản ánh lợi ích của tất cả chứ không phải của bất kỳ một nhóm quốc gia nào.”

Chia sẻ với Sputnik Mundo, ông Carlos Manuel Lopez Alvarado, chuyên gia về các vấn đề toàn cầu từ Đại học Tự trị Quốc gia Mexico (UNAM), cho rằng chuyến công du của Ngoại trưởng Lavrov là một phần trong những nỗ lực nhằm trở thành đối trọng với chính sách của Mỹ tại khu vực.

Theo ông, việc ngoại trưởng Nga lần đầu thăm Brazil cho thấy nhu cầu cân bằng cán cân trong khu vực và mong muốn tìm tiếng nói chung với đông đảo các nước Mỹ Latinh đang tìm cách tham gia vào một thế giới đa cực.

Trong khi đó, theo ông David Hernandez, Tiến sỹ triết học, Thạc sỹ chính trị học tại Đại học Tổng hợp El Salvador, mục đích của Ngoại trưởng Nga là hỗ trợ các nước trong khu vực đoàn kết và nhấn mạnh vai trò của những nước này với tư cách là một khối khu vực độc lập.

Các chuyên gia Nga cho rằng trong tương lai, việc xây dựng thế giới đa cực này sẽ được cụ thể hóa bằng các thỏa thuận thiết thực hơn. Đó là việc tạo ra các liên minh rộng lớn hơn và hội nhập kinh tế như tạo ra một hiệp định tự do thương mại giữa Liên minh kinh tế Á-Âu và Khối Thị trường chung Nam Mỹ (MERCOSUR).

Sự đón tiếp nồng hậu cùng lịch trình họp dày đặc của Ngoại trưởng Lavrov đã cho thấy những ảnh hưởng ngoại giao to lớn của Nga ở khu vực này, đồng thời nó cũng thể hiện sức hút của nước Nga trước các nhà lãnh đạo theo hệ tư tưởng cánh tả trong bối cảnh Moskva đang phải đối mặt với sự bao vây và hàng loạt các biện pháp cấm vận của phương Tây./.