Ung thư đại trực tràng trước đây thường gặp ở người trên 50 tuổi, tuy nhiên tỉ lệ mắc ung thư đại trực tràng trong nhiều năm gần đây tăng nhanh ở giới trẻ.

Gia tăng và trẻ hoá

Ung thư đại trực tràng là loại ung thư phổ biến hàng thứ 5 tại Việt Nam sau ung thư gan, phổi, dạ dày, vú. Theo Globocan 2020, Việt Nam ghi nhận gần 16 ngàn ca mắc mới và hơn 8.200 ca tử vong vì căn bệnh này.

Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM đang nội soi đại tràng, ảnh Minh Trí.

Tiến sĩ, Bác sĩ Phạm Công Khánh, Phó trưởng Khoa Nội soi (Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM) cho biết, ung thư đại trực tràng là những khối u ác tính xuất phát từ đại tràng và trực tràng. Ung thư đại trực tràng phần lớn xuất phát từ trực tràng. Nếu phát hiện ung thư đại trực tràng sớm, có thể điều trị thành công trên 90%.

Theo bác sĩ Khánh, có nhiều nguyên nhân dẫn tới ung thư đại trực tràng. Nhưng tựu chung có một số nhóm yếu tố nguy cơ sau:

1. Người trên 50 tuổi: Ung thư đại trực tràng xảy ra ở người 50 tuổi trở lên.

2. Tuổi càng cao thì nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cũng tăng lên. Ung thư đại trực tràng có liên quan tới giới tính: Các thống kê đã chỉ ra ung thư đại trực tràng xảy ra ở nam nhiều hơn nữ.

3. Người có bố mẹ, anh– chị - em ruột mắc ung thư đại trực tràng: Ung thư đại trực tràng có yếu tố di truyền. Gia đình có người mắc ung thư đại trực tràng thì các thành viên trong gia đình trực hệ có nguy cơ mắc ung thư cao hơn.

4. Người có tổn thương tiền ung thư: Ung thư đại trực tràng gặp ở người có tổn thường tiền ung thư, viêm loét, polyp.

5. Người ăn nhiều thịt đỏ, ít chất xơ có nguy cơ mắc ung thư trực tràng cao hơn người bình thường.

6. Người thừa cân béo phì, sử dụng thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư cao hơn người bình thường.

Theo các chuyên gia, ung thư đại trực tràng gia tăng ở giới trẻ trong những năm gần đây có liên quan tới lối sống và ăn uống.

Bác sĩ Khánh cho biết, tầm soát ung thư đại trực tràng được chia ra làm 2 nhóm: người có mức độ nguy cơ trung bình, người mắc mức độ nguy cơ cao.

Người có mức độ nguy cơ trung bình là những người người bình thường không có triệu chứng.

Nhóm người có nguy cơ cao là những người có người thân mắc ung thư, có hội chứng đa polyp, viêm ruột mãn tính, viêm loét…

Bên cạnh 2 nhóm có nguy cơ kể trên thì khi có bất cứ bất thường trong cơ thể chẳng hạn như: đổi thói quen đi ngoài, đau bụng, đi ngoài phân có lẫn máu..., người dân cần tầm soát ung thư đại trực tràng sớm,

Dấu hiệu phát hiện ung thư đại trực tràng sớm

Ở giai đoạn sớm, ung thư đại trực tràng thường không có biểu hiện rõ ràng khiến người bệnh chủ quan, lầm tưởng với nhiều bệnh lý đường tiêu hoá khác. Tuy nhiên, cầu lưu ý những đặc điểm sau:

- Rối loạn tiêu hoá: đau tức vùng bụng, co thắt dạ dày trước hoặc sau khi ăn.

- Táo bón: Nếu đi ngoài ít hơn 3 lần/tuần nên chú ý theo dõi.

- Đi ngoài phân nhỏ, phân dẹt: Có nguy cơ ruột gặp phải những vật cản như các khối u, polyp to khiến hình dạng và kích thước phân thay đổi.

- Đi ngoài ra máu: Đây là triệu chứng khá phổ biến ở các bệnh nhân ung thư đại trực tràng. Nguyên nhân là do khối u trong lòng ruột gây chảy máu.

- Giảm cân bất thường, mệt mỏi: Hầu hết các trường hợp mắc ung thư đều có dấu hiệu giảm cân nhanh và nhiều trong thời gian ngắn dù không ăn kiêng hay tập luyện gì gắng sức.

Theo chuyên gia để phòng ngừa ung thư đại tràng, người dân có thể thay đổi lối sống hoặc điều trị dự phòng. Việc phòng ngừa không thể loại bỏ hoàn toàn nguy cơ mắc ung thư nhưng có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh. Theo đó, người dân nên:

- Ăn nhiều trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt; ăn vừa phải thịt đỏ và hạn chế mỡ động vật;

- Duy trì cân nặng hợp lý, giảm cân nếu bị thừa cân béo phì;

- Tập thể dục thường xuyên;

- Không hút thuốc lá;

- Hạn chế uống rượu bia;

- Kiểm soát và điều trị các bệnh lý đại trực tràng;

- Cắt polyp dự phòng;

- Khám sức khoẻ định kỳ và ngay khi có dấu hiệu bất thường.