Nhà văn Nga nổi tiếng K.Pauxtovxki đã không có gì là phóng đại khi viết: “Nếu đem vàng cả trái đất mà dát lại, cũng không thể hiện được một tán lá phong vàng của mùa thu nước Nga”.    

Nhà thơ A.Puskin- Evghenhi Onheghin viết:

Ôi mùa thu, mùa buồn đầy thi vị

Tôi yêu sao cảnh đẹp những ngày này

Yêu những lúc khi thiên nhiên huyền bí

Đang từ từ lột xác cả rừng cây

Đều mặc áo đỏ hay vàng - Không nghỉ

Trên bầu trời là những đám mây bay

Và chốc chốc để rơi vài giọt nắng

Thần mùa đông đã đứng chờ im lặng

Thiên nhiên Nga mùa nào cũng đẹp, nhưng có lẽ mê hoặc lòng người nhất là Mùa Thu. Khi hơi ấm của mùa hè lặng lẽ qua đi, thì không khí mát dịu, se lạnh dần dần lan đến; khi những đàn sếu trên vòm trời xanh sải cánh bay qua, thì cũng là lúc những cánh rừng chuyển vàng như trong cổ tích.

Trong những ngày rực nắng, khắp công viên, khắp mọi khu vườn, khắp mọi ngõ phố và cả những khu rừng xa tắp đều nhuốm một màu vàng bát ngát. Bầu trời trong xanh, cao vút và tĩnh lặng đến nao lòng.

Nhà thơ,TS, Viện sĩ Nguyễn Huy Hoàng với hơn 30 năm ở nước Nga, đã cảm:

Rừng lộng lẫy trước nắng chiều se lạnh

Thả miên man vạt nắng khắp vùng đồi

Trời thu đến như chiếc dù xanh thẳm

Thả trên miền huyền thoại bóng vàng phơi

Những mặt hồ trong xanh, thỉnh thoảng một cơn gió nhẹ khiến những chiếc lá vàng rụng rơi như từng nén bạc:

Cơn gió đìu hiu lướt mặt hồ

Thổi rơi xuống nước bóng hoa khô

Giật mình, nước bỗng cau mày giận

Tan cả vầng trăng tỏa hững hờ

(Đỗ Huy Nhiệm)

Những ngày rực rỡ cứ ngắn lại dần, và đầu tháng mười, khi mùa thu chín, khi, lá đã trút vàng đầy thảm cỏ, bầu trời đông xám xịt đến gần:

Rừng cây đã trút áo vàng

Mây chiều như mảnh khăn quàng tả tơi

Thảo nguyên đã vắng bóng người

Mưa khuya rắc lạnh từng hồi bến sông

(Nguyễn Huy Hoàng)

Những ngày cuối mùa thu thường bị ghét

Tôi thì không, tôi thích đúng mùa này

Như cô bé con riêng luôn thua thiệt

Nó vẫn làm tôi thiện cảm xưa nay

Với vẻ đẹp hơi mang màu tiễn biệt

Trong bốn mùa, mùa lá rụng, mây bay

Được tôi thích và yêu nhiều hơn cả

Vì nó có cái gì riêng, khác lạ

(A.Puskin-Evghenhi Onheghin)

Nhìn“những màu thu đi”, nhìn những chiếc lá rơi ào ạt trước làn gió thổi, có cảm tưởng như thời gian đang qua nhanh, hối thúc cuộc sống phía trước đang vẫy gọi

Khi cánh chim mất hút giữa thinh không

Rừng nổi gió, cả đại ngàn đổi sắc

Khi chiếc lá thả vàng về với đất

Bóng thời gian như vó ngựa tung trời

(Nguyễn Huy Hoàng)

Tháng Mười đến, giữa những ngày đầu đông, tưởng chừng khắp mặt đất, bầu trời sẽ là những trận mưa tuyết bời bời, mặt đất trở nên lạnh giá, những cánh rừng sẽ trụi trơ, thì dường như sự níu kéo của thiên nhiên đã ban đến một mùa hè rớt. Rất ngắn ngủi, rất gấp gáp, cái nắng sót lại của mùa hè đã qua, ban cho ngày cuối thu, đầu đông một món quà sót lại. Đó là những ngày đẹp khôn cùng, thế gian trải lòng tận hưởng:

Có một mùa trong ánh sáng diệu kỳ,

Cái nóng êm ru, màu trời không chói,

Mùa hè rớt- cho những người yếu đuối,

Cứ ngỡ ngàng như mới bắt đầu xuân!

Trên má, mơ hồ tơ nhện bay giăng,

Khe khẽ như không, nhẹ nhàng, phơ phất,

Lanh lảnh bầy chim bay đi muộn nhất,

Hoa cuối mùa sặc sỡ đến lo âu!

(Olga Bergolts – Bằng Việt dịch)

Dường như cái đẹp mùa thu nó mong manh, yếu đuối, nhưng đầy niềm hứng khởi. Bao nhiêu nhà thơ đã gửi gắm niềm tâm sự cho mùa thu, thả những câu thơ trên nền vàng lộng lẫy, và thả vào cuộc đời cả những triết lý nhân sinh:

Trời ơi, vàng đến thế này

Mà sao đen bạc vẫn đầy thế gian

(Nguyễn Huy Hoàng)

 Thảo Nguyên (từ LB Nga)