Viễn cảnh ông Donald Trump bị thượng viện kết tội "kích động bạo loạn" rất mong manh, vì ngày càng đông các thành viên Cộng hoà thể hiện rõ họ sẽ tha bổng cho vị cựu Tổng thống.

Theo CNN, sau khi các lãnh đạo Dân chủ tuyên bố từ ngày 25/1 sẽ khởi động quá trình tiến tới phiên toà luận tội ông Trump, ngày càng nhiều thành viên Cộng hoà lên tiếng chỉ trích gay gắt tiến trình này, đồng thời thể hiện rõ sẽ không có cơ hội nào để ít nhất 17 thượng nghị sĩ đảng này đứng về phía đối lập, tạo đủ số phiếu kết tội ông.

CNN cho biết, các cuộc phỏng vấn với hơn chục thượng nghị sĩ Cộng hoà cho thấy sự đồng thuận rất rõ ràng: Hầu hết họ có khả năng sẽ tha bổng cho ông Trump trong khi chỉ một số ít có thể sẽ kết tội vị cựu tổng thống, trừ khi có thêm bằng chứng hoặc các động lực chính trị bên trong đảng làm thay đổi cục diện.

"Cơ hội kết tội gần như không có", CNN dẫn lời Thượng nghị sĩ Cộng hoà Roger Wicker của bang Mississippi.

"Tôi không biết cuộc bỏ phiếu sẽ thế nào, nhưng tôi nghĩ không thể có cơ hội đạt 2/3", Thượng nghị sĩ Cộng hoà John Cornyn bang Texas quả quyết.

Theo CNN, lập luận của phe Cộng hoà hiện nay rất tập trung, rằng thủ tục tố tụng xét xử một cựu tổng thống là vi hiến, và phiên tòa diễn ra trong khung thời gian quá ngắn để có thể mang lại cho ông Trump một tiến trình đúng với quyền được hưởng.

Còn về mặt chính trị, hầu hết các thành viên Cộng hòa không muốn phá vỡ hàng ngũ.

Ở phía đảng Dân chủ, bài toán luận tội không đơn giản. Nếu tìm kiếm một phiên tòa lâu hơn - bằng khoảng thời gian 21 ngày của phiên tòa luận tội Trump lần đầu năm 2020 - thông qua các nhân chứng, họ có thể làm hài lòng một số thành viên Cộng hòa muốn phiên tòa phải tạo cơ hội thích hợp cho ông Trump biện hộ cho mình. Tuy nhiên, làm như vậy có nguy cơ tiêu tốn cả tháng đầu tiên trong nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden. Còn nếu họ muốn một phiên toà ngắn gọn, họ lại khiến các thành viên Cộng hoà không hài lòng.

Một trong những rào cản chủ chốt mà phe Dân chủ tại Hạ viện sẽ gặp phải với các thành viên Cộng hoà, là thuyết phục họ rằng phiên toà hoàn toàn hợp hiến, vì một nhóm thượng nghị sĩ Cộng hoà cho rằng phiên xử một vị cựu tổng thống - giờ đã trở thành công dân bình thường - là vi hiến.

"Tôi nghĩ rõ ràng rằng luận tội hậu nhiệm kỳ tổng thống chưa bao giờ xảy ra trong lịch sử đất nước này vì một lý do - nó vi hiến, nó tạo tiền lệ xấu cho nhiệm kỳ tổng thống và tiếp tục gây chia rẽ đất nước", Thượng nghị sĩ Lindsey Graham bang Nam Carolina nói ngày 22/1.

Thượng nghị sĩ Cộng hoà Josh Hawley bang Missouri - người đã gây chú ý vì đã cùng với các thành viên đảng này tìm cách lật ngược kết quả bầu cử ở Pennsylvania - từng tự tách mình khỏi những bình luận của Tổng thống Trump kêu gọi người ủng hộ kéo đến đồi Capitol ngăn Quốc hội chứng thực chiến thắng của ông Bien. Cuộc biểu tình sau đó biến thành bạo lực và ông Hawley gọi những người quấy phá là "vô trách nhiệm".

Nhưng khi được hỏi có nên quy trách nhiệm cho cựu Tổng thống Trump về sự kiện này không, ông Hawley nói "phá vỡ Hiến pháp và sử dụng một tiến trình vi hiến không phải là cách để làm điều đó".