Thủ tướng Campuchia Hun Sen khẳng định Trung Quốc không thể tiếp cận độc quyền căn cứ hải quân Ream.

"Các nước khác cũng có thể xin phép cho tàu cập cảng, tiếp nhiên liệu hoặc tổ chức các cuộc tập trận chung với Campuchia", Thủ tướng Hun Sen nói trong bài phát biểu tại lễ khai trương công viên thuộc sở hữu của Trung Quốc gần thủ đô Phnom Penh hôm 7/10.

Các thủy thủ đứng gần tàu tuần tra tại căn cứ hải quân Ream của Campuchia (Ảnh: Reuters)

Trước đó, Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (CSIS) ngày 2/10 công bố hình ảnh vệ tinh cho thấy, một tòa nhà được cho là sở chỉ huy chiến thuật của hải quân Campuchia do Mỹ xây dựng tại căn cứ hải quân Ream đã bị san phẳng hồi tháng trước.

Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia Tea Banh ngày 4/10 khẳng định họ đã phá hủy tòa nhà do Mỹ xây dựng ở căn cứ Ream để chuyển tới cơ sở mới. Campuchia cho biết công trình hiện tại có quy mô quá nhỏ và thiếu các cơ sở neo đậu, ngoài ra cũng gặp hạn chế trong việc tổ chức huấn luyện và các hoạt động khác. Do vậy, một cơ sở lớn hơn đang được xây dựng tại một địa điểm mới.

Động thái trên làm dấy lên lo ngại giữa lúc có nhiều đồn đoán rằng, Campuchia có thể đã thỏa thuận bí mật với Trung Quốc về việc cho Bắc Kinh triển khai khí tài quân sự tới căn cứ Ream- nơi có vị trí chiến lược ở vịnh Thái Lan.

Người phát ngôn đại sứ quán Mỹ tại Campuchia hôm nay nói với AFP rằng Mỹ "thất vọng" trước động thái này, đồng thời cho biết căn cứ Ream vốn là biểu tượng cho quan hệ Mỹ - Campuchia và công trình mới chỉ hoạt động được 7 năm.

"Chúng tôi lo ngại rằng việc san phẳng cơ sở có thể liên quan tới kế hoạch cho phép khí tài và nhân viên quân sự Trung Quốc hiện diện tại căn cứ hải quân Ream. Sự hiện diện quân sự như vậy sẽ tác động tiêu cực đến quan hệ song phương Mỹ - Campuchia, đồng thời gây bất ổn cho khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương", người phát ngôn cảnh báo.

Năm ngoái, Lầu Năm Góc từng đề nghị Campuchia lý giải việc từ chối đề nghị của Washington trong việc hỗ trợ sửa chữa căn cứ Ream. Washington cho rằng quyết định của Campuchia có thể liên quan tới kế hoạch cho phép Trung Quốc triển khai quân đội tới đây.

Tuy nhiên, Campuchia nhiều lần nhấn mạnh rằng hiến pháp nước này không cho phép lực lượng nước ngoài đồn trú bên trong lãnh thổ.

Thủ tướng Campuchia Hun Sen hồi tháng 6 tuyên bố Trung Quốc không được trao quyền sử dụng căn cứ Ream độc quyền, đồng thời khẳng định tàu chiến từ mọi quốc gia, bao gồm Mỹ, đều có thể neo đậu tại đây.

Wall Street Journal năm ngoái đưa tin, giới chức Mỹ từng tiếp cận bản dự thảo sơ bộ của một thỏa thuận cho phép Trung Quốc sử dụng căn cứ Ream trong 30 năm. Tại đây, Bắc Kinh có thể đồn trú binh sĩ, lưu trữ vũ khí và neo đậu tàu chiến.

Trung Quốc hiện là nước hỗ trợ chính cho Campuchia về kinh tế, thông qua các khoản đầu tư và viện trợ.

Những đồn đoán về việc Trung Quốc triển khai căn cứ quân sự tại Campuchia càng gia tăng, sau khi xuất hiện thỏa thuận cho phép một công ty Trung Quốc kiểm soát khu vực rộng lớn tại bờ biển của Campuchia và xây dựng một sân bay có khả năng hỗ trợ hoạt động cho cả máy bay quân sự và máy bay dân sự.