Những người Việt ở thành phố Ekaterinburg (tỉnh Xverdlovsk, LB Nga) năm nay được ăn một cái Tết đầm ấm chưa từng có, bất chấp ngoài trời tuyết bay mù mịt và nhiệt độ dưới 10 độ âm.

Mở đầu cho những ngày “Tết cộng đồng” là buổi dạ tiệc lớn tối 27 tháng Chạp do Tổng Lãnh sự Việt Nam tại Ekaterinburg phối hợp với Lãnh đạo cộng đồng Việt Nam tỉnh Xverdlovsk tổ chức, có gần 500 người tham dự. Tại thành phố thủ phủ vùng Ural có hơn 700 người Việt sinh sống, trừ những người về nước ăn Tết còn lại đều háo hức với cuộc họp mặt mừng xuân đã mong đợi từ lâu.

Nhà hàng ở Trung tâm thương mại Tagan rực rỡ với gam đỏ chủ đạo. Cây “đào phai” làm bằng cành táo gắn nụ hoa nhựa thật khéo trông như mới được Vietnam airlines chở từ Hà Nội sang. Những người mẹ, người chị, người em quê Hưng Yên, Hải Dương, Thái Bình, Nghệ An, Ninh Bình… nom vừa quen vừa lạ. Thường ngày họ khoác lên mình 2, 3 bộ quần áo đi chợ dày cộp, lèn 4 -5 đôi tất len để chống chọi với băng giá vùng cận Sibiri, dáng điệu tất bật, lam lũ.

Hôm nay họ tha thướt trong những bộ váy đầm hoặc áo dài dân tộc. Cánh nam giới cũng “sang trọng” mặc dù họ vừa rời chợ là vội vàng đến dự hội… Chương trình dạ hội khá phong phú với tiệc đứng có bánh chưng, xôi gấc, nộm, các tiết mục văn nghệ và trình diễn áo dài. Các cháu nhỏ được Ban tổ chức mừng tuổi theo phong tục ở quê nhà.

Anh Lê Thành Độ, Chủ tịch Hội người Việt Nam tại tỉnh Xverdlovsk, Tổng giám đốc công ty Pacific, là một trong những người tổ chức chủ chốt của “Tết Cộng đồng”. Anh cho biết: “Nằm ở phần đất phía Đông nước Nga, Ekaterinburg thuộc lãnh thổ châu Á. Có lẽ đây là một trong nhiều yếu tố khiến cho sự hòa hợp văn hóa Đông – Tây tại thành phố diễn ra “nhuyễn” hơn ở nhiều địa phương khác. Các cộng đồng châu Á như Tátgikixtan, Cưrơgưxtan, Adécbaigian, Việt Nam, Trung Quốc… sống hòa thuận với nhau và với người Nga bản địa. Chính quyền thành phố và ban giám đốc Trung tâm thương mại Tagan đánh giá cao sự cần cù, năng động và thân thiện của cộng đồng người Việt và tạo điều kiện thuận lợi để họ ổn định làm ăn. Cơn sóng gió từ sự thay đổi luật di trú và luật về chợ bán lẻ của Nga vào đầu năm 2007 đối với người Việt ở Sverdlovsk cũng qua nhanh hơn nhiều địa phương khác. Từ nửa cuối năm Đinh Hợi đến nay bà con mình chỉ lo làm lo ăn, không phải băn khoăn về địa vị pháp lý của mình. Vì thế không khí Tết Mậu Tý trong cộng đồng rất vui. Nhiều người “tự thưởng” cho mình một chuyến về nước đón xuân cùng gia đình. Bắt đầu từ cuối năm 2007 Tổng lãnh sự quán Việt Nam được mở ở Ekaterinburg nên bà con làm các thủ tục giấy tờ thuận lợi, đơn giản”.

Lâu nay người Việt ở Ekaterinburg đón Tết tại các “cờva” (căn hộ) hay “ốp” (chung cư) khá âm thầm. Người Việt ở “cờ va” sống rải rác và xen lẫn với người Nga. Còn các “ốp”, dãy bán hàng của người Việt thuộc về những ông chủ khác nhau và giữa họ chưa có sự hợp tác, gắn bó, đôi khi còn nghi kỵ lẫn nhau nên sự “bang giao” giữa bà con bị hạn chế. “Tết Cộng đồng” không chỉ là ngày vui chung đón xuân của tất cả mọi người mà còn là dịp để những ông chủ chợ, chủ “ốp” người Việt gần gũi nhau hơn, gắn kết với nhau hơn. Bản thân ý tưởng tổ chức một cái Tết chung cho tất cả người Việt ở thành phố đã là biểu hiện của sự đồng thuận.

Những người làm ăn chật vật hoặc kinh doanh nhỏ không phải đóng góp kinh phí cho buổi dạ hội. 200 nghìn rúp (hơn 8.000 USD) là do các hộ kinh doanh khấm khá ủng hộ, 300 nghìn rúp nữa được chia đều cho hai doanh nhân lớn nhất của cộng đồng là các anh Lê Thành Độ và Hoàng Văn Vinh…

Tết dương lịch người Nga được “xả hơi” 10 ngày, người Việt cũng nghỉ chợ “ăn theo” 3 – 4 ngày. Nhưng vào dịp Tết Nguyên Đán chợ ở Ekaterinburg hoạt động “thông tầm” và hầu hết người Việt cũng không dám bỏ chợ lấy một hôm. Đơn giản là tiền thuê chỗ kinh doanh, tiền thuế và các phụ phí khác được chia đều cho 30 ngày, dù chợ mở hay đóng. Ngày 30 Tết tất cả bà con vẫn buôn bán bình thường, chiều về sớm hơn một chút để sắm sửa cho lễ cúng tất niên. Khác với ở Mátxcơva, múi giờ của thành phố Ekaterinburg chỉ chậm 2 tiếng so với giờ Hà Nội, nghĩa là giao thừa đến lúc 10 giờ tối, không đến nỗi cập rập lắm. Năm nay còn đặc biệt hơn là vì mồng một Tết được coi là “ngày đẹp”. Ngay cả những người ham vui nhất cũng nuôi ý định vào buổi sáng đầu tiên của năm Mậu Tý phải ra chợ mở hàng lấy may. Buổi chiều, tối mới tính chuyện thăm thú hay bù khú với bạn bè. Từ mồng hai guồng máy kinh doanh lại quay đều theo nhịp cũ.

Xuất hành đầu năm, một số người Việt chọn hướng ranh giới Á- Âu nằm ở ngoại vi Ekaterinburg. Tại đây có cột mốc tượng trưng được dựng đồ sộ. Đứng tựa vào cột mốc, chúng ta có thể cùng lúc đặt chân lên cả hai châu lục. Chân phải ở châu Á, chân trái đã bước sang Âu. Hoặc ngược lại…

Quang Vinh – Minh Toàn (Xverdlovsk)